Karty charakterystyki (SDS) to kluczowe dokumenty w obrocie substancjami i mieszaninami chemicznymi – ich obecność, poprawność i aktualność podlegają weryfikacji przez szereg instytucji nadzorczych. W Polsce kontrole kart charakterystyki prowadzone są zarówno pod kątem zgodności z rozporządzeniem REACH i CLP, jak i przepisami krajowymi. W tym artykule wyjaśniamy, kto ma prawo kontrolować SDS, jakie sekcje dokumentu są szczególnie weryfikowane, a także jakie konsekwencje grożą za nieprawidłowości.

Kto kontroluje karty charakterystyki w Polsce?

W zależności od charakteru działalności firmy oraz rodzaju produktów chemicznych, kontrola kart charakterystyki może zostać przeprowadzona przez różne organy:

• Państwowa Inspekcja Sanitarna – kontroluje karty charakterystyki w pełnym zakresie.

• Inspekcja Ochrony Środowiska – skupia się na zagrożeniach dla środowiska, gospodarowaniu odpadami i postępowaniu w przypadku awarii.

• Inspekcja Handlowa – ocenia poprawność oznakowania produktów chemicznych i obowiązek dostarczenia SDS odbiorcom (art. 31 REACH).

• Państwowa Inspekcja Pracy – weryfikuje, czy pracownicy mają dostęp do informacji zawartych w kartach charakterystyki (art. 35 REACH).

• Państwowa Straż Pożarna – sprawdza oznakowanie miejsc składowania substancji i mieszanin niebezpiecznych (zgodnie z CLP, załącznik I, część 2).

Dodatkowo, zgodnie z art. 221 §2 Kodeksu pracy, nie można stosować substancji stwarzających zagrożenie bez posiadania aktualnych kart charakterystyki oraz odpowiednich opakowań zabezpieczających.

Obowiązek dostarczenia karty charakterystyki – sankcje

Zgodnie z art. 52 ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, niedostarczenie wymaganej karty charakterystyki lub udostępnienie jej w wersji nieaktualnej może skutkować karą grzywny. Wysokość tej kary nie jest z góry określona – ustala ją organ kontrolny, biorąc pod uwagę skalę i charakter nieprawidłowości.

Kary administracyjne muszą być – zgodnie z REACH i CLP – skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Poza samą grzywną, organy mogą również nakazać wstrzymanie sprzedaży, wycofanie produktów z obrotu lub zmianę oznakowania, co często generuje wyższe koszty niż sama kara.

Najczęściej kontrolowane sekcje karty charakterystyki

Choć cała dokumentacja powinna być spójna i zgodna z przepisami, to inspektorzy szczególną uwagę zwracają na dwie sekcje:

Sekcja 2 – Identyfikacja zagrożeń i oznakowanie

To kluczowy fragment każdej karty charakterystyki – zawiera klasyfikację substancji lub mieszaniny oraz informacje o oznakowaniu. To właśnie na tej podstawie opracowywane są etykiety produktów chemicznych. Błędna klasyfikacja lub niepoprawne przyporządkowanie zwrotów H i P może skutkować koniecznością:

• poprawy oznakowania,

• wycofania towaru z obrotu,

• ponownego druku etykiet,

• nałożeniem kar przez Inspekcję Handlową.

Sekcja 3 – Skład/informacja o komponentach

Choć nie zawiera pełnego składu mieszaniny, musi uwzględniać substancje istotne z punktu widzenia klasyfikacji i oznakowania. Na tej podstawie oceniana jest poprawność sekcji 2, a także m.in. sekcji 8 (środki kontroli narażenia) i 14 (transport). Niespójność pomiędzy sekcjami 2 i 3 to jeden z najczęstszych błędów wykrywanych podczas audytu kart charakterystyki.

Audyt kart charakterystyki – czy warto?

Błędy w kartach charakterystyki to nie tylko ryzyko sankcji administracyjnych. W praktyce oznaczają również poważne konsekwencje handlowe – zwroty towarów, utrata zaufania kontrahentów, konieczność wstrzymania produkcji. Dlatego rekomendujemy regularny audyt kart charakterystyki, a opracowanie nowych lub aktualizację istniejących dokumentów – powierzenie specjalistom.

Przykłady kar w UE

Poniżej kilka przykładów wysokości kar za nieprzestrzeganie obowiązków wynikających z REACH:

• Bułgaria – od 10 000 do 100 000 BGN (ok. 20 000–200 000 PLN),

• Cypr – do 20 000 EUR,

• Włochy – od 3 000 do 18 000 EUR,

• Słowacja – od 16 000 do prawie 30 000 EUR.

Podsumowanie

Odpowiednie opracowanie karty charakterystyki to nie tylko obowiązek prawny, ale i element budowania bezpieczeństwa w obrocie produktami chemicznymi. Jeśli potrzebujesz pomocy w zakresie:

• opracowania nowej karty charakterystyki,

• aktualizacji SDS według załącznika II REACH,

• audytu istniejącej dokumentacji,

• dostosowania kart charakterystyki do rynku zagranicznego,

skontaktuj się z nami – zespół SDS Create zadba o pełną zgodność Twojej dokumentacji z przepisami REACH i CLP.

👉 Skontaktuj się z nami.